May 16, 2010

محمد بهمن‌بیگی، بنیان‌گذار آموزش عشایری، درگذشت

بيست و دو ساله بودم و واحدهاي درسي ام رو در رشته ارتباط تصويري (گرافيك) به پايان رسونده بودم و بايد روي پايان نامه ام كار مي كردم. به هزار و يك دليل از جمله علاقه ام به گليم موضوع پايان نامه ام رو "نقش و طرح در گليم هاي ايل قشقايي" انتخاب كردم. استاد راهنماي من امرا... فرهادي آردكپان خودش قشقايي بود و از اونجا كه لازم بود حتما يه سفر به ايل هم برم منو به خيلي ها از جمله محمد بهمن بيگي معرفي كرد.

يك بعد از ظهر رو در خونه محمد بهمن بيگي گذرونم. در سال 1370 گليم هايي داشت در ابعاد 1 متر در 1 متر كه حدود يك ميليون تومن قيمت داشتن. مي گفتن تنها قشقايي اي است كه سر زنش هوو آورده و زن دومش هم لر است چون به قول خود قشقايي ها يه دختر قشقايي هرگز هوو نميشه همون طور كه يه مرد قشقايي هيچ وقت زنش رو طلاق نميده!


سواي همه اين حرف ها مرد بزرگي بود. نه فقط يك نويسنده كه معلمي كه باعث با سواد شدن بسياري از بچه هاي ايلاتي ايران شد.

روحش شاد...


محمد بهمن بیگی، بنیانگذار آموزش عشایر در ایران، در سن ۹۰ سالگی در شهر شیراز درگذشت. آقای بهمن بیگی که از مدتها پیش بیمار بود، و بر اثر عفونت ریوی در بیمارستان کوثر شیراز از دنیا رفت.
محمد بهمن بیگی در سال ۱۲۹۹ در ایل قشقایی و به گفته خودش "در چادری در فاصله لار و فیروزآباد" به دنیا آمد. پدر او از جمله سران عشایر بود که در پی سیاست تخته قاپو کردن (یک جا نشین کردن) عشایر در اوایل قرن خورشیدی حاضر به تهران تبعید شد و محمد بهمن بیگی نیز به همراه او به تهران آمد. او در تهران به مدرسه رفت و سپس در رشته حقوق در دانشگاه تهران مدرک لیسانس گرفت.
آقای بهمن بیگی در سال ۱۳۳۱ با تاسیس اولین مدرسه عشایری در داخل ایل برنامه آموزش عشایری را پایه گذاری کرد. آقای بهمن بیگی از آن زمان به بعد شخصا این موضوع را پیگیری کرد و با سرکشی به مدارس مختلف عشایری در ایل های مختلف و تدریس در آنها، این برنامه را گسترده تر کرد.
آقای بهمن بیگی همچنین دانشسراییی مخصوص تربیت معلم برای مدارس عشایری تاسیس کرد.
با انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران، آقای بهمن بیگی مدتی به دلیل آن که برنامه هایش پیش از انقلاب در قالب برنامه های دولتی اجرا می شد، به اتهام همکاری با رژیم پهلوی تحت تعقیب بود.
او مدتی در تهران زندگی مخفی داشتف اما بعد از مدتی این اتهامات از او رفع شد.
آقای بهمن بیگی در دوره بازنشستگی عمدتا به تدوین تجربیاتش در قالب کتاب های خاطرات مشغول بود.
محمد بهمن بیگی کتاب "عرف و عادت در عشایر فارس" را در دهه ۱۳۲۰ شمسی و کتاب های "بخارای من، ایل من"، "اگر قره قاج نبود"، "به اجاقت قسم" و "طلای شهامت" را در دوره بازنشستگی اش بعد از انقلاب ایران منتشر کرد.
در دولت محمد خاتمی، چند مراسم برای تجلیل از آقای بهمن بیگی برگزار شد.
بسیاری از کسانی که کودکی خود را در پنجاه سال گذشته در یکی از ایل های ایران گذرانده باشند، قاعدتا محمد بهمن بیگی را می شناسند و خاطرات خوشی از او دارند.


تعدادی از شاگردان آقای بهمن بیگی هر سال روز معلم به دیدار معلم سابقشان می رفتند، اما امسال معلم قدیمی عشایر درست یک روز قبل از روز معلم شاگردانش را برای همیشه ترک کرد.

0 comments: